top of page

Ağız Kandidiyazis

Ağız kandidiyazisi, ağız içinde Candida adı verilen bir mantarın aşırı çoğalması sonucu oluşan bir mantar enfeksiyonudur. Bu durum aynı zamanda "oral kandidiyazis" veya "pamukçuk" olarak da bilinir. Candida albicans adlı mantar, normalde ağız içinde doğal olarak bulunur, ancak bağışıklık sisteminin zayıflaması veya diğer faktörlerle aşırı çoğalabilir, enfeksiyona neden olabilir.

Nedenleri ve Risk Faktörleri:

  1. Zayıf Bağışıklık Sistemi:

    • HIV/AIDS gibi bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar.

    • İmmünosupresan ilaçlar veya kanser tedavisi gibi bağışıklık sistemini baskılayan tedaviler.

  2. Antibiyotik Kullanımı:

    • Geniş spektrumlu antibiyotikler, ağız içindeki normal bakteri dengesini bozarak Candida mantarının çoğalmasını teşvik edebilir.

  3. Diyabet:

    • Yüksek kan şeker düzeyleri, Candida mantarının aşırı çoğalmasına neden olabilir.

  4. Ağız Kuruluğu:

    • Tükürük üretiminde azalma, ağız içindeki mantar dengesini etkileyebilir.

    • Ağız kuruluğuna neden olabilecek durumlar arasında bazı ilaçlar, tıbbi durumlar veya yaşlanma bulunabilir.

  5. Sigara İçme:

    • Sigara içmek, ağız mukozasının tahriş olmasına ve zayıflamasına neden olarak ağız kandidiyazisi riskini artırabilir.

  6. Protezlerin Kullanımı:

    • Protez kullanımı, ağız içinde Candida mantarının birikmesine ve çoğalmasına zemin hazırlayabilir.

  7. Oral Seks:

    • Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon varsa, oral seks yoluyla Candida mantarının ağıza bulaşma riski artabilir.

  8. Hormonal Değişiklikler:

    • Gebelik veya hormonal tedaviler gibi durumlar, hormonal değişikliklere bağlı olarak ağız kandidiyazisi riskini artırabilir.

  9. Yetersiz Ağız Hijyeni:

    • Yetersiz diş fırçalama, diş ipi kullanımı veya düzensiz ağız bakımı, mantarın ağızda çoğalma şansını artırabilir.

  10. Yenidoğanlar ve Küçük Çocuklar:

    • Yenidoğanlarda ve küçük çocuklarda bağışıklık sistemi henüz tam gelişmediği için ağız kandidiyazisi daha sık görülebilir.

  11. Kronik İllikler:

    • Kronik hastalıklar, özellikle de solunum yolu hastalıkları, ağız kandidiyazisi riskini artırabilir.

Belirtiler ve Bulgular:

  1. Beyaz Lezyonlar:

    • Ağız içinde beyaz, peynirimsi veya pamukçuğu andıran lezyonlar. Bu lezyonlar dil, yanak içleri, damak ve diş etleri üzerinde görülebilir.

  2. Ağız İçinde Yanma Hissi:

    • Ağız içinde şiddetli bir yanma hissi veya acıma.

  3. Yutma Güçlüğü:

    • Ağız içindeki lezyonlar nedeniyle yutma güçlüğü yaşanabilir.

  4. Tat Bozukluğu:

    • Ağız kandidiyazisi, tat alma duyusunu etkileyebilir, bu da tat bozukluğuna neden olabilir.

  5. Ağız Kuruluğu:

    • Ağız içindeki mantar lezyonları, tükürük üretimini etkileyebilir ve ağız kuruluğuna neden olabilir.

download.jpg

  1. Dişetlerinde Kanama:

    • Lezyonlar nedeniyle dişetlerinde kanama görülebilir.

  2. Görüntü ve Dokunma:

    • Lezyonlar genellikle görsel olarak belirgindir ve dokunduğunuzda yumuşak veya hafif kaşıntılı olabilirler.

  3. Genel Rahatsızlık Hali:

    • Ağız kandidiyazisi olan kişilerde genellikle halsizlik, yorgunluk ve genel bir rahatsızlık hissi görülebilir.

  4. Dil Yüzeyinde Kırmızı Alanlar:

    • Dilin yüzeyinde beyaz lezyonlar dışında kırmızı renkli alanlar da görülebilir.

  5. Ağız Köşelerinde Çatlaklar:

    • Ağız kandidiyazisi bazen ağız köşelerinde çatlaklara veya ağrılı bölgelere neden olabilir.
       

Bu belirtiler genellikle ağız kandidiyazisinin tipik göstergeleridir. Ancak, bu belirtiler başka ağız içi sorunlarla da ilişkili olabilir, bu nedenle doğru tanı için bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir. Ağız kandidiyazisi tedavi edilebilir bir durumdur ve uygun tedaviyle semptomların hafiflemesi ve kaybolması mümkündür.

Tedavi Seçenekleri:

  1. Antifungal İlaçlar:

    • Topikal İlaçlar: Ağız içindeki lezyonların tedavisinde genellikle kullanılır. Nistatin, mikonazol, klotrimazol gibi antifungal ajanlar içeren jel veya merhem formları mevcuttur.

    • Sistemik İlaçlar: Ağız kandidiyazisi şiddetli veya yaygın olduğunda, doktor oral antifungal ilaçlar önerebilir. Bu ilaçlar arasında flukonazol, itrakonazol veya ketokonazol bulunabilir.

  2. Ağız Hijyeni Önlemleri:

    • Düzenli Diş Fırçalama ve Diş İpi Kullanımı: Ağız hijyenine dikkat etmek, Candida mantarının çoğalma şansını azaltabilir.

    • Ağız Gargarası: Doktor tarafından önerilen antifungal ağız gargaraları kullanılabilir.

  3. Altta Yatan Nedenlerin Tedavisi:

    • Eğer ağız kandidiyazisinin altında yatan bir sağlık sorunu varsa (örneğin, diyabet, bağışıklık sistemi bozukluğu), bu temel neden tedavi edilmelidir.

  4. Probiyotikler:

    • Probiyotik takviyeler veya probiyotik içeren gıdalar, bağırsak florasını düzenleyerek ve bağışıklık sistemini destekleyerek ağız kandidiyazisine karşı koruyucu olabilir.

  5. Ağız İçi Kaşıyıcılar:

    • Ağız içindeki lezyonların temiz tutulması için yumuşak bir diş fırçası veya dil kaşıyıcı kullanılabilir.

  6. Risk Faktörlerini Azaltma:

    • Antibiyotik kullanımı konusunda dikkatli olunmalıdır ve bu ilaçlar ancak doktor önerisiyle alınmalıdır.

    • Diyabet kontrol altına alınmalı, sigara içilmiyorsa başlanmamalı ve ağız hijyeni önemle korunmalıdır.

  7. Kontroller ve Takip:

    • Tedaviye başlandıktan sonra düzenli olarak doktor kontrolü yapılmalı ve gerekirse tedavi planı revize edilmelidir.
       

Ağız kandidiyazisi tedavisi bireysel duruma ve semptom şiddetine bağlı olarak değişebilir. Tedavi planınızı belirlemek ve uygulamak için bir sağlık profesyoneliyle görüşmek önemlidir. Kendi kendine ilaç kullanımından kaçınılmalı ve herhangi bir semptom belirdiğinde bir sağlık profesyoneliyle iletişime geçilmelidir.

bottom of page